Г – Голубой огонек, nieuwjaarsshow

Nicolas Severyns — Wed, 07 Jan 2015 11:41:33 +0000

Goloeboj ogonjok is de naam van de nieuwjaarsshow op de Russische staatstelevisie. Vertaald is dat ‘Blauw vuurtje’: achter de televisie zitten is gezellig.

De show duurt de hele oudejaarsavond, maar wordt enkele dagen op voorhand ingeblikt. Russische popsterren zitten achter tafeltjes in een feestelijk gedecoreerde studio, drinken champagne, dragen kartonnen hoedjes, brengen toasts uit voor de camera en zingen af en toe een liedje.

Toen ik nog in Rusland woonde, was dit één van de hoogtepunten van het jaar, mijn guilty pleasure: een week plat voor de teevee liggen omdat alles toch gesloten is; één keer koken en daarna dagenlang restjes eten, luieren, teveel wodka en zoete sovjetchampagne drinken; half ingedommeld de traag vallende sneeuwvlokken volgen achter het venster, met op de achtergrond de deuntjes en riedeltjes van het Goloeboj ogonjok.

De show wordt sinds 1962 opgenomen in de studio’s van de Russische staatstelevisie, eerst in Ostankino (waar later de 540 meter hoge Ostankino-toren werd gebouwd) en sinds 2002 in Sjabolovka, aan de legendarische Sjoechov-toren¹, een beschermd monument dat op instorten staat door een gebrekkig erfgoedbeleid en de gretigheid van Moskouse vastgoedontwikkelaars.

Op andere Russische zenders worden vergelijkbare shows vertoond, maar geen van hen kan tippen aan de gemaakte gezelligheid en vrolijkheid van het Goloeboj ogonjok.

De Russische popwereld heeft helaas een fatale tekortkoming gemeen met het politbureau: de vaste leden worden steeds ouder en nieuwe leden worden achterdochtig geweerd. Al dertig jaar kijkt iedereen naar dezelfde gezichten: Josif Kobzon met zijn gecrocheteerde pruik², persona non grata in de helft van de wereld; Filipp Kirkorov, koning van de kitsch, die elk jaar drie centimeter groeit; de kleine Oleg Gazmanov, die achterwaartse salto’s maakt terwijl hij zingt; of Valeri Leontiev, zeventig jaar, beenwarmers en fluorescerende leggings en Lev Lesjtsjenko, de man van vijftig jaar hetzelfde liedje.

Dit jaar heb ik gebroken met deze traditie.

Leuk? Abonneer je op mijn nieuwsbrief.

[ + ]

1.	↑	Ingenieur Sjoechov was de inspiratie voor de roman De hyperboloïde van ingenieur Garin van Aleksej Tolstoj
2.	↑	Zijn pruik heeft zelfs een eigen Twitter-account: https://twitter.com/parik_kobzona

Г – Гопник, uitschot

Nicolas Severyns — Sun, 06 Jun 2010 10:18:35 +0000

Ook de Г is niet de moeilijkste letter uit het Russische alfabet. Het is de Griekse letter gamma en je spreekt hem uit als de franse ‘g’, zoals in garçon (tenzij je in het Zuiden van Rusland woont, dichtbij de Oekraïnse grens: dan wordt het een ‘h’, uitgesproken op zijn West-Vlaams). Qua vorm doet het denken aan een winkelhaak.

De Gopnik (гопник) is de bewoner van de Russische slaapstad. Hij draagt een blauwe trainingsbroek met witte streepjes, maagdelijk witte sportschoenen en is kaalgeschoren, op een rijtje haar op het voorhoofd na, dat zorgvuldig met gel op een rijtje wordt gekamd. Hij luistert naar eurotechno en Russische shanson, klaagliederen in het Joe Dassin-paradigma, vertolkt door gewezen bajesklanten. Hij heeft iets met pitbulls en nieuwe gsm’s en is opgegroeid in een emotioneel niemandsland, omringd door de wanstaltige appartementsblokken van 12, 16 of 20 verdiepingen die over heel de ex-Sovjetunie verspreid staan.

Het woord zou ontstaan zijn net na de Russische revolutie van 1917, in het toenmalige Petrograd (nu Sint-Petersburg). Op de Ligovskij Prospekt, een zijstraat van de Nevskij Prospekt, vlakbij het Moskoustation, werd toen de Gorodskoje Obsjtsjezjitije Proletariata (Stedelijke Slaapzaal voor het Proletariaat), afgekort GOP opgericht. De slaapzaal, en al snel de buurt er rond, werd een vergaarbak voor het zogenaamde zwerfvuil van de maatschappij (otbrosy obsjtsjestva): hoeren, pooiers, zakkenrollers, straatlopers, gekken enz.

De Gopniki en hun levensstijl hebben ondertussen heel Rusland in hun greep. Het stijlicoon van deze kaste is Vladimir Poetin (en zijn kloon Dmitrij Medvedev), met zijn pimp roll en informeel taalgebruik. De invloed van de gopniki op het hedendaagse Rusland is te vergelijken met die van de Hunnen op het Europa van de vroege Middeleeuwen.

De Russische jongerensubcultuur wordt gekenmerkt door een onaflatende vijandschap tussen de rockers (рокеры) en de gopniki. Getuige hiervan is het lied Gopniki van de legendarische Russische rockgroep Zoopark (frontman: ‘Mike’ Naoemenko, overleden in 1991). Hier een opname uit 1987 van één van hun concerten in de Leningradse Rock-club:

Glagol – N. Severyns

Г – Голубой огонек, nieuwjaarsshow

Г – Гопник, uitschot