De letter Б is de Griekse bèta. Als kleine letter heeft hij weg van een varkensstaartje. Als hoofdletter doet hij denken aan een gedeukte 6.

De eerste vermelding van het woord in een woordenboek dateert uit 1908: blatnaja moezyka, gevangenismuziek. Russische blues?

Volgens de Russische en Engelse wikipediapagina is het afkomstig uit het jiddisch: blat (lijst). Het joodse misdaadmilieu van Odessa in het begin van de twintigste eeuw zou er aan de oorsprong van liggen. Een andere hypothese is het Poolse blat (beschutting, bescherming).

Rusland staat bekend om zijn gevangeniscultuur. Soms krijg je de indruk dat je er pas echt een man bent als je in de gevangenis hebt gezeten.

Een zoekopdracht voor dit woord is zeer exemplarisch. Hierna volgt een selectie van de leukste links: Poetin is zo blatnoj als maar zijn kan, mooie illustratie van de betekenis van het woord : een combinatie van half ontblote vrouwen en mannen met tatouages en als apotheose een vrouw met tatouages, maar dat is al een overschot aan fantasie dat de grafische ontwerper parten speelde.

Een borsetka (борсетка) is een polstasje. Bij ons is er geen hond nog die dat draagt, dat was modieus ergens toen Al Pacino de hoofdrol speelde in Scarface, en voor mij zal dit voorwerp steeds geassocieerd blijven met Italiaanse leren mannenbotjes met hoge hakken en gebatikte zijden hemden met vergulde manchetknopen.

In Russische woordenboeken zal je het woord niet vinden, ik heb het zelf in de Russische Wikipedia moeten toevoegen (omwille van eigen stupiditeit, zie p.s.). Het is een leren tasje dat aan je pols bungelt en dat net groot genoeg is om autosleutels, gsm, paspoort en een pakje sigaretten in te bewaren.

Het wordt gedragen door echte Russische mannen, voornamelijk autobestuurders, of ze nu rijden met een Lada of een Mercedes. Het dragen van een borsetka is niet klassegebonden. Het heeft ook niets verwijfds, wat je eigenlijk zou denken bij het zien van een man met een tasje aan zijn pols.

Het zijn de Russen die zich als Italianen willen voordoen, in het kader van de patriarchale machocultuur die beide volkeren delen. De gouden ankerkettingen die net niet van de pols glijden, de grote kruisen die aan de nek hangen. Een combinatie van hiphopnegers en Siciliaanse macho’s.

Vandaar ook het woord borsetotsjnik (бoрсеточник). Dat is een officiële (gevonden op de website van de Russische politie) term voor iemand die tassen uit wagens steelt.

Ik heb in Moskou ooit eens een borsetotsjnik aan het werk gezien. Voor mij stond een Volkswagen Passat (tweedehands, met Walibi of Efteling sticker op de achterruit en reclame voor een Belgische garage op het kofferdeksel) in de file, en op de trottoir stapte een man. Een klein gespierd ventje. Eens op gelijke hoogte met de Passat, trok hij vliegensvlug de deur open en graaide hij naar het barsetka van de chauffeur, dat op de passagierszetel lag. Hij zette het op een lopen. Ik keek ernaar met opengevallen mond, net zoals al de rest van de mensen die in de file stonden. Iedereen leek wel verlamd. De dief zette zich in een Golf zonder nummerplaten die vanuit het niets was opgedoken en met rokende banden reden de daders weg. Toen de chauffeur zijn wagen uitstapte, waren ze al achter de hoek verdwenen.

p.s. Dankzij de opmerking van lezer Tom Verlinden ben ik te weten gekomen dat je eigenlijk борсетка ipv барсетка (zoals in de vorige versie van dit postje) moet schrijven. Mijn excuses!