De р is een verwarrende letter, omdat hij hetzelfde wordt geschreven als onze p, maar eigenlijk is het een r. Ruslandreizigers kennen het woord ресторан (restaurant), dat naast de р ook de verwarrende н (n) bevat en voor de rest geen enkele niet-Latijnse letter, waardoor je het instinctief leest als een woord uit ons alfabet.

Ik had vroeger een elpee, het was een van mijn favorieten, met stereogeluiden. Er was een straaljager die van links naar rechts vloog, een brandweerwagen die voorbij raasde, een orkest waar eerst links de blazers begonnen spelen en daarna rechts de strijkers. Mijn favoriete stukje was echter dat met de Russische roulette.

De Amerikaanse stem die de stukjes bij elkaar praatte, een diepe vaderlijke stem, getaand door de Cubaanse (of destijds Portoricaanse) sigaren en scotch on the rocks, zei met een geforceerd Russisch accent, met een rollende r, een v die meer weghad van een w (wodka, wolga) en een w gecamoufleerd als een v (vhat? , vhere?):

«Ve are goingh to play ze Russian roulette.»

Hij gaf de goed gesmeerde cilinder een draai (zoals in het Rad van Fortuin) en schoot, met een droge klik. Daarna schoof hij de revolver (ik kon het enkel horen) over de goed geboende bar naar zijn tegenspeler (ook een Russisch accent, maar een ijlere stem) en zei: «Now it’s your turn.»

«My turn?» klonk het twijfelachtig.

Het geluid van de rollende cilinder weerklonk in de rechtse luidspreker. De cilinder kwam tot stilstand en er volgde een onheilspellende stilte.

Rechts hoorde ik een harde knal.

«Aha, I vin!» weerklonk het links.

Volgens de legende is Russische roulette ontstaan na de Russische revolutie. Russische officieren stapten Roemeense cafés binnen, haalden een kogel uit hun dienstrevolver (een Belgische Nagant) en joegen zichzelf met een waarschijnlijkheidsgraad van 6 kansen op 7 (de cilinder van een Nagant bevat 7 kamers) een kogel door de kop, omdat ze naast hun eer nu ook hun land verloren hadden. Later, in the Deer Hunter bijvoorbeeld, werd het spelletje enigszins afgezwakt door maar één kogel in de cilinder te laten.

Figuurlijk gezien, en vandaar misschien de populariteit, vertegenwoordigt de uitdrukking perfect de onbezonnenheid van de Russen: het Russische авось (vrij vertaald: het zal wel lukken, bv. een piloot die opstijgt met een halfvolle brandstoftank en denkt dat hij het wel zal halen), de blufpoker van Poetin, het bingedrinken van vodka (er zijn zelfs twee succesvolle Russische films over gedraaid), de snel gekoelde woede (maar even snel opkomende woede), de norse façade, de algemene onvoorspelbaarheid, de manisch-depressieve samenleving, de chaos, …

Op zich niks ergs mocht dat alles zich afzonderlijk voordoen in afzonderlijke landen, of in een klein staatje als Liechtenstein. Maar dit gebeurt in het grootste land ter wereld. Een land waar het merendeel van de beslissingen moeilijk rationeel kan worden genoemd, is een gevaarlijke buur.

Poetin speelt in Oekraïne Russische roulette en hij is ver aan zijn laatste schot toe. Hier is een berekening van zijn overlevingskansen. De Oekraïense weigering om in het wankele Euraziatische bootje te stappen (hier een mooi artikel van ex-ambassadeur in Rusland Michael Mc Faul) hebben in Poetin een slapende beer wakker gemaakt. Beren die wakker worden gemaakt uit hun winterslaap zijn levensgevaarlijk. Dat heb ik bij Toergenjev gelezen. Ze gaan op zoek naar eten, gooien hongerig vuilnisbakken omver en doen dingen waar ze later spijt van krijgen.

Leuk? Abonneer je op mijn nieuwsbrief: http://tinyletter.com/nicolasseveryns

De letter O is de letter O. Het enige addertje onder het gras: in het Russisch wordt O als A uitgesproken wanneer er geen nadruk op staat. Bekend voorbeeld: Молоко (melk), dat wordt uitgesproken als malako, met de nadruk op de laatste lettergreep.

Откисать of het synoniem балдеть (baldjeet’) betekent relaxen, ontspannen, gedachteloos als een kater die in de zon ligt op een vensterbank, of na de seks op het bed, het venster open en regendruppels die tikken op het raam, trage, vette regendruppels … de geur van de regen die lichtjes de kamer binnenwaait en zich vermengt met de geuren van ongewassen en zweterige lijven. De gedachten die blijven afdwalen, het hoofd dat af en toe wegknikt om in te slapen maart toch terugkeert om te genieten van dat moment, het probeert te vangen, in te blikken en weg te steken de koelkast van je geheugen, met een etiketje op, zoals moeder dat vroeger deed toen ze eten klaarmaakte voor heel de week of teveel soep had gemaakt om in één keer op te eten, in haar onleesbare geschrift, prei, of tomaat-wortel, herinneringen dus, vacuüm getrokken en weggezet voor later gebruik. Om opgeroepen te worden wanneer een associatie de herinnering activeert en deze in het zakje wordt toegevoegd en een nieuwe betekenislaag aan de herinnering bezorgt, tot je een heleboel herinneringen hebt, een Big Mac vol herinneringen, met ongelooflijk veel verschillende hamburgers en plakjes cheddar. Je spieren zijn volledig ontspannen. De ozon hangt in de lucht.

Dat heb ik dus de voorbije drie weken gedaan. Maar nu ga ik weer aan de slag, met vernieuwde kracht.

Откисать kan je overigens ook vervoegen: откисаю, откисаешь … Weet je hoe het verder moet?