Ik was met mijn gezin op weekend in het pensionaat Lipki, in de bossen rond Moskou. Het avondmaal begon er stipt om 20:00 u. en eindigde stipt om 20:45 u. Op onze eerste avond stond een cultureel evenement op het programma, ontmoeting met een bekende Rus.
De directeur van het pensionaat was een klein en energiek baasje van eind in de zestig. Hij had voor de gelegenheid speciaal een zijden halsdoekje omgedaan en zijn zwarte lakschoenen uit de kast gehaald, want hij was in zijn nopjes met het culturele programma. Hij was erin geslaagd Georgi Zhzhonov 1, gevierd acteur, bekend om zijn rollen als Michail Tulyev in de spionnenfilm Oshibka Residenta 2 te pakken te krijgen voor een avtorski vetsjer 3.
De directeur had eerst de acteur voorgesteld en daarna een patriottisch lied gezongen om het publiek op te warmen. Waar normaal de synthesizerman zat, stond nu een tafeltje met een flesje spuitwater, een stoel en een microfoon. Achter de acteur strekten zich de lange tafels uit waar ’s ochtends het koud buffet op stond en waar nu nog de decoratieve flessen en glazen potten met opgelegde vruchten op stonden. Op de acteur was een schijnwerper gericht en in de zaal was het halfdonker, waardoor ik de schep salade Olivier 4 op mijn bord met moeite kon onderscheiden.
De zaal was gevuld met het geluid van vorken die over borden schraapten en het geroezemoes van stemmen achter de tafels. De oude acteur van bijna negentig jaar stond in het licht van de schijnwerper. Het licht scheen op de brug van zijn neus, viel over zijn nauwkeurig strikje en kraakwitte hemd en werd opgeslorpt door het zwart van zijn smoking.
Zhzhonov zette een leesbrilletje op en nam zijn papiertje met aantekeningen, maar liet het weer zakken. “Ik heb altijd geweigerd om in reclamefilms mee te spelen,” zei de acteur met een droevige stem. Hij keek de zaal rond, maar iedereen bleef rustig eten.
“Ik heb nooit in stadions opgetreden,” voegde hij eraan toe. Zijn stem, versterkt door de zilverkleurige microfoon waar zonet de muzikale begeleider van het pensionaat Russische klassiekers in had staan zingen, weergalmde door de aan kettingen opgehangen luidsprekers in de hoeken van de zaal en ging een gevecht aan met het geschraap en de honderdvijftig mensen die geconcentreerd aan hun voorgerecht bezig waren.
“Ik heb altijd geweigerd in restaurants op te treden,” benadrukte hij, omringd door de kookdampen van aardappelen en de rook van gebakken vlees. “Ik ben niet zo iemand,” zei hij. “Ik moet contact hebben met de mensen, dialoog. Hij ging de zaal rond met zijn grote ogen, waar jarenlang lijden in de Goelag5 en een zuur verdiende wijsheid in te bespeuren vielen.
Maar er volgde geen reactie. “En dat gaat niet wanneer iedereen aan het vreten is.”
De zaal viel stil. De vorken hielden op met schrapen, kaken stopten met kauwen en glazen bleven hangen halverwege hun traject. De diensters, die net varkenskoteletten met rijst en haché parmentier met zure room waren begonnen serveren, balanceerden onhandig hun plateaus. Maar toen begon iemand te klappen. De rest volgde enthousiast. De directeur keek de oude acteur beledigd aan. Maar Georgi Zhzhonov was onvermurwbaar. De rest van de avond droeg hij enkel nog kindergedichtjes voor.
Vond je dit leuk? Abonneer je op mijn nieuwsbrief: http://tinyletter.com/nicolasseveryns.
| 1. | ↑ | Георгий Жженов: Georgi Zjzjonov was een paradoxaal personage. Een acteur die zijn carrière begon in één van de bekendste Sovjetfilms, Чапаев, maar die in de jaren dertig, na de dood van Kirov, eerst zijn broer verloor (geëxecuteerd) en daarna zelf veertig jaar in de Goelag doorbracht, om na zijn bevrijding en rehabilitatie alleen nog maar rollen van spionnen en geheime agenten te spelen, wat hem één van de meest geliefde acteurs in de Sovjet-Unie maakte. |
| 2. | ↑ | Ongeveer het Russische equivalent van de James Bond-films: https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%88%D0%B8%D0%B1%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0 |
| 3. | ↑ | Авторский Вечер, een avond met een kunstenaar, populaire vorm van vermaak in Rusland. Een kunstenaar komt vertellen over zijn werk en doet een paar kunstjes. |
| 4. | ↑ | Салат Оливье, bij ons wordt het Russische salade genoemd, in Spanje aan de Costa Brava zelfs te verkrijgen als tapa, Ensalada Russa. Draagt de naam van de Belgische kok Lucien Olivier die in de tweede helft van de negentiende eeuw in Moskou restaurant Ermitazh uitbaatte, waar hij de Russen lekker leerde eten. Van zijn originele recept is uiteindelijk maar een ingrediënt bewaard gebleven. |
| 5. | ↑ | Norillag, opgericht in het spoor van een geologische expeditie eind jaren ’20, stelde voornamelijk politieke gevangenen te werk, overgebracht van de Solovetski-eilanden. Een kwart tot een derde van de gevangenen liet er het leven. Mettertijd is het kamp uitgegroeid tot een heuse stad, Norilsk. Het is een van de meest vervuilende steden ter wereld, met enorme nikkel-, platinum-, palladiumreserves, enz. Het bedrijf Norilski Nikel is een van de grootste metaalbedrijven ter wereld, en is eigendom van de Russische oligarchen Potanin, Deripaska. De leeftijdsverwachting in Norilsk is nog altijd de laagste in heel Rusland. |